We stelden het in Herselt ooit al eens voor: zorg dat elk nieuw openbaar gebouw klimaatneutraal is. Voor een gemeente die zich aansloot bij het klimaatpact Kempen 2030 en die in de raadzaal aan schoolkinderen beloofde alles te zullen doen om klimaatopwarming tegen te gaan, zou dat vanzelfsprekend moeten zijn. De plannen voor de nieuwe jeugdlokalen in Blauberg leren ons jammer genoeg dat de realiteit anders is. Jeugdlokalen Blauberg een gemiste kans voor de toekomst van onze kinderen? Laat er geen twijfel over bestaan: we zijn voor nieuwe jeugdlokalen in Blauberg. Wat we niet begrijpen: waarom is er niet meer moeite gedaan om te zorgen dat de nieuwe jeugdlokalen zo duurzaam en klimaatvriendelijk mogelijk zijn? Op basis van de informatie waarover we voor de gemeenteraad van februari 2021 beschikten, hadden wij alvast volgende bedenkingen: Het valt op dat het gebouw ondanks de voorgestelde isolatiediktes klimaatonvriendelijk blijft: Er is gekozen voor een quasi volledige betonnen constructie. Als je weet dat de cementindustrie goed is voor 8% van de globale CO2-uitstoot lijkt het ons meer verantwoord om naar andere, meer natuurlijke bouwmaterialen te kijken. Zo houden bio-ecologische bouwmaterialen zoals hout net CO2 vast in plaats van extra CO2 uit te stoten. De voorgestelde isolatiematerialen zijn allemaal gemaakt op basis van fossiele grondstoffen, terwijl er genoeg bio-ecologische alternatieven zijn (houtvezelplaten, kurk, hennep isolatie …) die opnieuw CO2 vasthouden in plaats van uit te stoten. Het gebouw zal met gas worden verwarmd. We weten ook waarom: het is nog steeds de goedkoopste optie, zeker voor een gebouw dat maar enkele uren in de week wordt gebruikt. Vraag is dan wel: hoe lang blijft gas nog de goedkoopste optie? Wat als de taksen die nu onevenredig zwaar doorwegen op elektriciteit verschoven worden naar fossiele brandstoffen zoals gas en stookolie? Wat gebruik van gas in nieuwbouw zo problematisch maakt, is dat je daarmee CO2-uitstoot garandeert voor de komende decennia, terwijl we net ten allen prijze moeten vermijden om extra bronnen van CO2-uitstoot toe te voegen aan ons patrimonium. We kunnen ons niet van de indruk ontdoen dat er nog marge is voor extra isolatie. De U-waarde voor de wanden die we nu terugvinden is 0,24 W/m2K. Dat kan beter. Daarmee zou het gasverbruik tot een absoluut minimum kunnen worden beperkt en maximaliseren we het comfort van het gebouw. Wetende dat isolatie zich snel terugverdient in vermeden stookkosten, lijkt het ons de extra investering waard. De verder verlaagde warmtevraag die je zo realiseert, laat ook toe om de gasinstallatie (op termijn) te vervangen door bijvoorbeeld een warmtepomp. We vroegen ons ook af hoe toekomstbestendig de inrichting van de technische installatie is. Is er bijvoorbeeld in de technische ruimte plaats om in de toekomst een PV-installatie en batterijsysteem te herbergen? Zo’n installatie zou immers zeer interessant kunnen worden op het moment dat PV-elektriciteit ook kan worden doorverkocht binnen lokale energiegemeenschappen. Het plat dak van de jeugdlokalen leent zich uitstekend om groene stroom op te wekken. Is er plaats voorzien om in de technische ruimte in toekomst warmtepomp te installeren? Kwestie van te kunnen inspelen op de onvermijdelijke energietransitie. Oververhitting van gebouwen in de zomer is ook een belangrijk aandachtspunt bij klimaatopwarming. Daarom vonden we het vreemd dat er schijnbaar geen maatregelen genomen worden tegen oververhitting. Op onze opmerkingen, bezorgdheden en vragen kregen we (nog) geen antwoord. Zoals het er nu naar uitziet kunnen we alleen maar besluiten dat de nieuwe jeugdlokalen in Blauberg een onnodig grote klimaatimpact hebben, waar - o ironie - net de kinderen van nu de zware gevolgen van zullen dragen. Klimaatneutraliteit als voorwaarde voor nieuwe openbare gebouwen Wat kunnen we leren uit dit soort klimaatonvriendelijke beslissingen? Volgens ons moeten we als gemeente duurzaamheid en maximale beperking van klimaatimpact naar voor schuiven als absolute voorwaarde voor nieuwe openbare gebouwen. Want het is eenvoudig: elk gebouw dat we als gemeente in gebruik nemen dat niet klimaatneutraal is, zal binnen afzienbare tijd moeten worden aangepast om toch klimaatneutraal te zijn, wat op zich een vermijdbare toekomstige kost is. We zijn er ons van bewust dat dit voor het huidige budget een meerkost betekent, wat tot moeilijke keuzes leidt. Dit is echter een kwestie van investeren in de toekomst, zowel op economisch als maatschappelijk vlak. We weten ook dat het kan. Voor de nieuwe tennishal aan de Mixx werd na onze tussenkomst verder gesleuteld aan het energieluik van het gebouw totdat gas grotendeels uit het plaatje verdween. Technisch kunnen we klimaatneutrale openbare gebouwen realiseren, we moeten het gewoon willen. Meer nog, we zijn het onze kinderen en kleinkinderen verplicht. Daarom brengen we vanavond op de gemeenteraad een voorstel om voortaan klimaatimpact en milieuvriendelijkheid als uitgangspunt te nemen bij het ontwerp en de keuze van materialen van nieuwe gemeentelijke gebouwen.